|
2005-08-16 20:57 |
Sjoukje Tjalma: een brok in de keel na de perfecte sprong
Als topfavoriete begon fierljepster Sjoukje Tjalma zaterdag aan het Fries kampioenschap. Ze maakte die verwachtingen meer dan waar
Met een perfecte sprong verbeterde ze het belegen Nederlands record van Antke van der Wal. „It fielt hiel ûnwerklik. Ik moat it earst ergens stean sjen, dan pas leau ik it."
Door Johan Stobbe
De favorieten.
De Friese titel een vanzelfsprekendheid? Sjoukje Tjalma schudt een paar uur voor de wedstrijd haar hoofd. Zo ziet de 21-jarige fierljepster het niet. „Ik bin dy rol net wend. Foarich jier woe ik fierstente graach en hie ik te folle druk. Mar asto in hiele bulte winst, dan bist fansels wol ien fan 'e favoriten. De lêste wedstriden gie it wat minder, Hooplik bin ik de dip no foarby."
De statistieken zeggen genoeg. Bij elf wedstrijden en de Nederlandse fierljepmanifestatie was Tjalma dit seizoen al de beste. „Ik bin dan ek net tefreden as ik net earste wurd. Mar flakje Ineke Prins net út. Dy tip ik as favoryt", zegt de Heidenskipse.
Met Ineke Prins is de regerend kampioene genoemd. De ljepster uit Ee was dit seizoen drie keer de beste. Zij kan teren op de wetenschap dat ze in Winsum altijd goed springt. „De lèste trije wedstriden ha 'k hjir wûn. Fan 'e moarn ha 'k de wiksel beker noch efkes oppoetst en wer meinommen. Hy sjocht der wer prachtich út en kin sa wer mei nei Ie."
De eerste drie van het klassement verwacht Prins ook bij het FK aan de top. Zichzelf, Tjalma en routinier Jantina de Vreeze, die in Winsum haar negentiende en laatste FK springt. „En as Anja (Helmholt, red.) har dei hat, kin dy ek de finale helje", weet Prins.
Jantina de Vreeze, de Fries kampioene van 1990, loopt er voor de wedstrijd ontspannen bij. Dat het haar laatste FK is, brengt niet meer druk mee dan anders. „Ik ha fan 'e moarn gjin aparte dingen dien. Efkes twa kear omheech klommen, krekt as oars." Ze weet niet wat ze moet verwachten, daarvoor is haar seizoen te wisselvallig. „Sjoukje is de grutte favoryt, ik bin ien fan 'e kânshawwers."
De kenners.
De kenners van de fierljepsport zijn het met Jantina de Vreeze eens. ,Sjoukje", antwoordt voorzitter Sjors Eiling van het Frysk Ljeppers Boun beslist op de vraag wie er gaat winnen. „De oaren springe hiel goed, mar sy kin der noch oerhinne." Negenvoudig Fries kampioene en nog altijd Nederlands recordhouder Antke van der Wal deelt die mening. „It moat al raar rinne as Sjoukje hjir net wint. Mei in safe-sprong' kin dy al 14 â 14,5 meter hel je. Dat is in moaie ôfst n om mei te winnen.
De wedstrijd.
Van de drie matadoren is Jantina de Vreeze de eerste die in de pols springt. Met haar 13,76 krijgt ze de handen van het publiek meteen op elkaar. Twee sprongen later is ze haar leidende positie al weer kwijt als Sjoukje Tjalma de 14-metergrens passeert (14,09). Ineke Prins ziet haar eerste sprong mislukken. In haar tweede komt ze tot 13,65, maar het blijkt onvoldoende voor de finale. Anja Helmholt blijft haar met een persoonlijk record van 13,71 voor. „Dat hie ik al foarspeld, hè", concludeert Prins.
Het zijn tot dusver mooie afstanden, maar ze sneeuwen onder. Tjalma is daar verantwoordelijk voor. Na een regenpauze van een kwartier heeft zij de perfecte sprong in huis. De aanloop is goed, de insprong prima, in vijf slagen zit ze in de top van de pols en na een goede uitsprong gaat de gebalde vuist omhoog. Commentator Hendrik Haanstra schreeuwt het uit 'Is dit in nij Nederlâns rekord?
Tjalma kijkt nauwkeurig naar het meetlint. Ze schudt haar hoofd. „lk lies de ôfstân ferkeard ôf", zegt ze naderhand, Nog een keer kijken en dan komt de lach. Het tien jaar oude Nederlands record van Antke van der Wal (15,30) is uit de boeken. Een 1, een 5, een komma, nog een 5 en een 6 verschijnen op het digitale scorebord, 15,56 meter. Het publiek gaat uit zijn dak en de wedstrijd wordt stilgelegd voor de officiële nameting. Terwijl de meters hun werk doen, verzamelt het voltallige fierljepveld zich rond de Nederlands recordhouder. Na correctie blijft 15,55 meter over. Tjalma lijkt een traantje weg te pikken. „Nee hear, dat wiene sânkerrels, want ik kaam fol mei myn gesicht yn it sân."
De wedstrijd is voorbij, de winnaar is bekend. Niemand komt nog in de buurt van Tjalma's fenomenale afstand. De zilveren 14,21 van De Vreeze sneeuwt zelfs onder. „Jammer, njoggen fan 'e tsien kear winst mei dizze ôfstân", weet ze.
De reacties.
Aan de kant heeft Antke van der Wal al voor de landing in de gaten dat haar record gaat sneuvelen. „AIles kloppe. Se gie hiel stadich oer it deade punt hinne en hoegde net te korrisjearen. Hiel moai, hiel rêstich." Dat ze haar record ooit kwijt zou raken aan Tjalma wist Van der Wal al langer. „lt wie dochs efkes slikken en doe tocht ik 'dêr giet II dan'."
Pake Aan en Beppe Sjoukje hoeven niet te slikken. Verguld van trots klappen zij aan het eind van het zandbed hun handen stuk. „Prachtich net?", zegt pake. „In moaier momint hie se net útsykje kind. Wy binne hiel grutsk, dat kin ek net oars no? " De beppe naar wie de ljepster is vernoemd, brengt nog wel even een nuance aan. „Wy ha der net folle oan dien, hear." Heit en coach Siebe Tjalma is na de wedstrijd de rust zelve. Precies zijn dochter, of is het andersom? De adrenalinerush die hij voelde toen hij vanaf de schans zijn dochter naar een record zag vliegen, is al weer weggeëbd. „lt siet der al in hiele tijd oan te kommen", concludeert hij rustig. „Yn prinsipe sit der noch wol mear yn", zegt hij wijzend op het verlengstuk van de pols dat hij in zijn handen heeft. „Dizze is noch in meter langer as dy wêr't Sjoukje mei sprongen hat."
De winnares.
Het succes van de winnaar is voor een groot deel ook het succes van de coach. „Heit is de kenner", zegt de kampioen. „Hy traint my al sûnt myn tsiende jier. Meastal bin ik it wol mei him iens. As hy seit dat de pols nei links rnoat en ik tink nei rjochts, dan lüsterje ik wol nei him. Hy hat der it measte ferstân fan." En dan lachend: „Noch wol."
Of er de komende jaren nog meer in zit? Met een krans om de nek en de hoofdprijs in de hand, denk de Fries kampioen even na. „Dit Nederlâns rekord stie al tsien jier en dat derfoar ek. As dit rekord ek tsien jier stean bliuwt, soe dat betsjutte dat ik de kommende tsien jier net fierder komme soe. Dêr rekkenje ik net op."
Het besef dat ze op deze zaterdagmiddag in Winsum historie heeft geschreven is er nog niet echt. „Ik moat it earst ergens stean sjen. It fielt allegear noch hiel ûnwerklik. Neidat ik it rekord sprongen ha, kamen alle ljeppers en coaches op my ôf. Dat ha 'k wol ris earder sjoen, mar no gie it om mysels. Ik hie in brok yn 'e kiel, prachtich."
